Sulfietallergie: symptomen, oorzaak en behandeling - Mens & Gezondheid (2024)

Last Updated on 7 juli 2023 by M.G. Sulman

Bepaalde mensen kunnen knap gevoelig reageren als ze sulfiet tot zich nemen. Deze kwestie speelt voornamelijk onder astmapatiënten. Sulfieten, ook bekend als E-nummers E220 tot E228, zijn conserveringsmiddelen die van nature overvloedig aanwezig kunnen zijn in gedroogd fruit, wijn en citroensap. Sulfiet staat voor de stof zwaveldioxide en dat is dus een conserveermiddel. Voor degenen die sulfietovergevoelig zijn, kan dit leiden tot uiteenlopende reacties, van gering tot hevig. Denk aan bonkend hart, huiduitslag of ophoping van vocht. Het lastige aan een sulfietallergie is dat het zich in tal van voedingsmiddelen en alcoholhoudende dranken verschuilt.

Wat is een sulfietallergie?

Een sulfietallergie is, zoals alle allergieën, het resultaat van een abnormale immuunrespons op een verder onschadelijke stof (bekend als een allergeen).

Sulfieten zijn chemische verbindingen die van nature in sommige voedingsmiddelen voorkomen, maar die ook voor commercieel gebruik worden vervaardigd als conserveermiddel of smaakversterker. Een allergie voor sulfieten kan iedereen treffen, maar komt het meest voor bij mensen met astma.

In welke E-nummers zit sulfiet?

Sulfiet kan voorkomen in verschillende E-nummers, die worden gebruikt om specifiek het gebruik van sulfiet aan te duiden. De meest voorkomende E-nummers die sulfiet vertegenwoordigen, zijn:

• E220: Zwaveldioxide
• E221: Natriumsulfiet
• E222: Natriumwaterstofsulfiet
• E223: Natriummetabisulfiet
• E224: Kaliummetabisulfiet
• E225: Calciumdisulfiet
• E226: Calciumsulfiet
• E227: Calciumwaterstofsulfiet
• E228: Kaliumwaterstofsulfiet

Deze E-nummers worden gebruikt om aan te geven dat het betreffende product sulfiet bevat als conserveermiddel.

Vóórkomen

Onder mensen die niet astmatisch zijn, komt sulfietgevoeligheid zelden voor. Als je bekend bent met astma, ligt de kans om gevoelig te zijn voor sulfieten tussen 1 op 40 en 1 op 100. Een arts kan de diagnose stellen.

Volgens het Voedingscentrum hebben naar schatting 0,05-3,4% van de mensen in Nederland last van sulfietovergevoeligheid. Bij astmapatiënten loopt 2-11% van hen het risico op overgevoeligheidsreacties op sulfiet.¹Voedingscentrum. Sulfietallergie (overgevoeligheid). https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/sulfietallergie.aspx (ingezien op 7-7-2023)

Voedingsmiddelen en medicijnen die sulfieten bevatten

• Gedroogd fruit
• Wijn
• Citroensap
• Vruchtensappen
• Conserven
• Saladedressings
• Marinades
• Augurken
• Gedroogde groenten
• Gedroogde kruiden
• Aardappelproducten
• Bepaalde soorten vleeswaren
• Worstjes
• Bouillonblokjes
• Soepen
• Sauzen
• Ketchup
• Mosterd
• Ingeblikte vis
• Garnalen
• Krab
• Schelpdieren
• Gedroogde vis
• Jam
• Geconserveerde vruchten
• Dessertmixen
• Mueslirepen
• Gedroogde noten
• Cake- en taartmixen
• Bakpoeder
• Deegproducten
• Gedroogde paddestoelen
• Pickles
• Bier
• Cider
• Sherry
• Likeuren
• Siropen
• Frisdranken
• Medicijnen (als conserveermiddel, raadpleeg altijd de bijsluiter), bijvoorbeeld:
  • Epinefrine (adrenaline) injecties
  • Insuline
  • Sommige astma-inhalers en -nevels
  • Corticosteroïde injecties (bijv. prednison)
  • Antibiotica-oplossingen voor injectie
  • Vloeibare medicijnen voor oraal gebruik (suspensies)
  • Sommige injecteerbare vitamines of voedingssupplementen

Oorzaak van overgevoeligheid voor sulfiet

Om onduidelijke redenen hebben sommige mensen een overgevoeligheid voor sulfiet. Bij deze mensen reageert het immuunsysteem op sulfieten alsof ze een bedreiging vormen, waarbij een defensief eiwit genaamd immunoglobuline E (IgE) in de bloedbaan vrijkomt.

IgE zorgt er op zijn beurt voor dat gespecialiseerde immuuncellen, bekend als basofielen en mestcellen, openbreken en het lichaam overspoelen met een ontstekingsstof genaamd histamine.

Histamine is de belangrijkste verbinding die allergiesymptomen veroorzaakt. Het doet dit door ontstekingen in de huid en slijmvliesweefsels van de luchtwegen en het spijsverteringskanaal aan te wakkeren. Wanneer dit gebeurt, zullen de bloedvaten verwijden en vocht afgeven aan het omliggende weefsel, waardoor deze opzwellen.

Symptomen van sulfietallergie

Bovenstaande cascade van gebeurtenissen kan astma-achtige symptomen veroorzaken, variërend van mild tot ernstig, waaronder:

• Piepende ademhaling
• Beklemmend gevoel op de borst
• Hoesten
• Kortademigheid

In ernstige gevallen kan overgevoeligheid voor sulfiet symptomen van anafylaxie veroorzaken. Dit leidt tot een lage bloeddruk en extreme ademhalingsmoeilijkheden en mogelijks zelfs bewustzijnsverlies. Een anafylactische reactie is potentieel gevaarlijk en kan in het ergste geval dodelijk zijn.

Onderzoek en diagnose

Je huisarts kan gevoeligheid voor sulfieten vermoeden op basis van je medische geschiedenis (astma) en de klachten die hebt. De diagnose van sulfietgevoeligheid kan worden bevestigd door middel van een ‘challenge’-test, waarbij sulfiet geleidelijk wordt toegediend in oplossingen of capsules met toenemende concentraties. Deze test wordt stap voor stap uitgevoerd, waarbij kleine doses sulfiet worden gebruikt om milde astma-reacties te veroorzaken. In de meeste gevallen is de eerste dosis te klein om een reactie te veroorzaken. Daarom worden er geleidelijk hogere doses toegediend met tussenpozen van 20 tot 30 minuten. Wanneer een reactie optreedt, wordt deze gemeten aan de hand van longfunctieonderzoeken, zoals spirometrie, en kan deze snel worden verlicht met een bronchodilatator. De gehele challenge-procedure duurt doorgaans niet langer dan 2 tot 2,5 uur.

Behandeling van allergie voor sulfiet

Als je gevoelig blijkt te zijn voor sulfiet, zul je voeding willen vermijden die de klachten uitlokken. Dit lijkt sterk op het leren vermijden van andere allergenen of irriterende stoffen als je astma hebt.

Het Voedingscentrum stelt dat als een product meer dan 10 milligram sulfiet per kilogram (mg/kg) of 10 milligram per liter (mg/L) bevat, het woord ‘sulfiet’ duidelijk op het etiket moet worden vermeld.²Voedingscentrum. Sulfietallergie (overgevoeligheid). https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/sulfietallergie.aspx (ingezien op 7-7-2023) Controleer op deze sulfietbevattende ingrediënten op het etiket van uw eten, drinken of medicatie (zie bovenstaande E-nummers).

Het is raadzaam om een afspraak te maken met je huisarts. Hij kan vaststellen of het gaat om een allergische reactie of intolerantie. Indien nodig word je doorverwezen naar een diëtist. Samen met de diëtist ga je op zoek naar de oorzaak van de klachten en krijg je advies over hoe je allergische reacties kunt voorkomen. De diëtist zal je begeleiden bij het vermijden van bepaalde voedingsmiddelen, terwijl je alle benodigde voedingsstoffen binnenkrijgt.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over sulfietallergie, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.